مقدمه
اتصالات پرسی یکی از مهمترین اجزای سیستم لولهکشی پنجلایه هستند و انتخاب اشتباه آنها میتواند باعث نشتی، ترکخوردگی، افت فشار و حتی خرابی کل شبکه تأسیسات شود. با توجه به اینکه لولههای پنجلایه در پروژههای مسکونی، تجاری و صنعتی کاربرد گستردهای دارند، انتخاب اتصالات پرسی باکیفیت و استاندارد اهمیت ویژهای پیدا کرده است. بسیاری از مجریان تأسیسات، برای افزایش عمر سیستم و جلوگیری از نشتی، از اتصالات پرسی با مشخصات فنی دقیق و برندهای معتبر استفاده میکنند. در این مقاله، یک راهنمای کامل برای انتخاب بهترین اتصالات پرسی، شناخت خطاهای رایج و بررسی استانداردهای ضروری ارائه میشود.
اتصالات پرسی چیست و چرا انتخاب صحیح آن اهمیت دارد؟
اتصالات پرسی نوعی اتصال مکانیکی مخصوص لولههای پنجلایه (PEX-AL-PEX) است که از طریق ابزار پرس، کاملاً آببند و محکم میشود. وظیفه اصلی این اتصالات، ایجاد پیوند پایدار بین لولهها و جلوگیری از نشتی در بلندمدت است. به دلیل فشار کاری بالا، تغییرات دمایی و حرکتهای احتمالی شبکه، کیفیت اتصال اهمیت ویژهای دارد.
طبق بررسیهای میدانی شرکتهای تأسیساتی، بیش از ۵۵٪ نشتیهای سیستم لولهکشی پنجلایه ناشی از استفاده از اتصالات غیراستاندارد یا پرس نامناسب است. به همین دلیل انتخاب صحیح اتصالات، نقش مهمی در عملکرد مطمئن سیستم دارد.
مراحل اصلی انتخاب بهترین اتصالات پرسی لوله پنج لایه
۱. بررسی جنس و کیفیت بدنه اتصال
- بهترین اتصالات پرسی از برنج CW617N یا CW612N ساخته میشوند.
- بدنه باید مقاومت بالا در برابر خوردگی و رسوب داشته باشد.
- آبکاری نیکل یا کروم باعث افزایش دوام اتصال میشود.
اتصالاتی که بدنه آنها ناخالصی دارد، معمولاً دچار ترک مویی در زمان پرس یا استفاده خواهند شد.
۲. انتخاب حلقه پرس (اسلیو) استاندارد
- اسلیو باید از استیل ضدزنگ یا آلومینیوم مقاوم تولید شده باشد.
- ضخامت اسلیو نباید کمتر از حد استاندارد باشد.
- در اتصالات پرسی باکیفیت، اسلیو دارای حالت سُرخور آزاد روی لوله است تا پرس کامل انجام شود.
در صورت نامرغوب بودن اسلیو، پرس کامل انجام نشده و احتمال نشتی افزایش مییابد.
۳. بررسی اورینگها
- بهترین اتصالات پرسی از اورینگ EPDM استفاده میکنند.
- اورینگ نباید خشک، ترکخورده یا شل باشد.
- برخی برندهای باکیفیت از اورینگ دولایه یا تقویتی برای فشارهای بالا بهره میبرند.
خرابی اورینگ، یکی از رایجترین دلایل نشتی در سیستمهای پرسی است.
۴. انتخاب برند معتبر و استاندارد
برخی از استانداردهایی که باید در مشخصات اتصال وجود داشته باشد:
- استاندارد DIN EN ISO 21003
- استاندارد ISO 17484
- استاندارد ملی ایران 12753 (برای برخی برندها)
برندهای معتبر معمولاً تستهای فشار، مقاومت حرارتی و تست نشتی را بهطور کامل انجام میدهند.
۵. تناسب سایز اتصال با لوله
- لولههای پنجلایه در سایزهای 16، 20، 25، 32 و 40 استفاده میشوند.
- اتصال پرسی باید دقیقاً با قطر داخلی و خارجی لوله سازگار باشد.
- هرگونه لقی یا سفتی بیش از حد، تضعیف اتصال را به دنبال دارد.
۶. توجه به نوع پرس و سازگاری با ابزار
سه نوع فک پرس رایج وجود دارد:
- U
- TH
- H
باید مطمئن شوید که اتصال انتخابی با نوع فک پرس ابزار مجری سازگار باشد. استفاده از فک اشتباه باعث تغییر شکل نادرست اسلیو و نشتی میشود.
خطاهای رایج در انتخاب اتصالات پرسی
- انتخاب اتصال ارزانقیمت با بدنه برنج بیکیفیت.
- استفاده از اسلیوهای نازک یا بدون استاندارد.
- عدم توجه به سالم بودن اورینگها.
- انتخاب اتصال ناسازگار با نوع فک پرس.
- استفاده از اتصالات تقلبی مشابه برندهای اصلی.
- خرید از فروشگاههای بدون اعتبار و عدم داشتن گارانتی.
بر اساس گزارش تکنسینهای تأسیسات، حدود ۳۰٪ اتصالات ناموفق، ناشی از تقلبی بودن محصول خریداریشده است.
بهترین روشهای انتخاب اتصالات پرسی (روشهای پیشنهادی ۲۰۲۵)
بر اساس استاندارد کیفیت
- استفاده از اتصالات با استاندارد EN ISO 21003
- مقاومت بالا در برابر فشار و دما
- مناسب برای آب سرد، گرم و سرمایش
اتصالات با اورینگ دوبل
- آببندی مطمئنتر
- مناسب پروژههای حساس مانند برجها
- دوام بیشتر در برابر تنشهای حرارتی
اتصالات با اسلیو استیل
- مقاومت عالی در برابر زنگزدگی
- پرس یکنواخت و ایمن
- مناسب سیستمهای گرمایشی و موتورخانه
بررسی فیزیکی محصول قبل از نصب
- وزن اتصال باید مناسب و استاندارد باشد.
- سطح داخلی و خارجی اتصال بدون حفره باشد.
- اورینگها سالم، تمیز و بدون چربی اضافی باشند.
نکات اجرایی مهم هنگام استفاده از اتصالات پرسی
- لوله باید کاملاً صاف و بدون پلیسه بریده شود.
- هنگام جا زدن لوله، باید لوله تا انتهای اتصال وارد شود.
- پس از پرس، لبه اسلیو باید یکنواخت و بدون لهشدگی باشد.
- از پرس دوباره، حتی بهصورت جزئی، خودداری کنید.
- قبل از راهاندازی سیستم، تست فشار انجام شود.
مقایسه بهترین انواع اتصالات پرسی (جدول)
| نوع اتصال پرسی | کیفیت آببندی | مقاومت | قیمت | کاربرد |
|---|---|---|---|---|
| اسلیو استیل + اورینگ دوبل | بسیار عالی | بسیار بالا | بالا | پروژههای حساس |
| اسلیو آلومینیوم | بالا | بالا | متوسط | کاربری عمومی |
| برنج CW617N | عالی | بالا | متوسط | آب سرد و گرم |
| برنج کمکیفیت | ضعیف | کم | پایین | توصیه نمیشود |
نکات کلیدی
- بهترین اتصالات پرسی لوله پنجلایه آنهایی هستند که از برنج استاندارد، اسلیو استیل و اورینگ EPDM ساخته شده و مطابق استاندارد EN ISO 21003 باشند.
- برای انتخاب اتصال پرسی مناسب باید به جنس بدنه، نوع اورینگ، کیفیت اسلیو و سازگاری با فک پرس توجه کرد.
- یکی از شایعترین خطاها در سیستمهای پرسی، استفاده از اتصالات تقلبی یا پرس با فک اشتباه است.
- اتصالات پرسی با اسلیو استیل و اورینگ دوبل، بیشترین دوام و کمترین احتمال نشتی را دارند.
سوالات متداول
۱. بهترین جنس برای اتصالات پرسی چیست؟
برنج استاندارد CW617N.
توضیح بیشتر: این آلیاژ مقاومت بالا در فشار و دما دارد.
۲. کدام نوع اسلیو بهتر است؟
اسلیو استیل.
توضیح بیشتر: در برابر رطوبت و رسوب مقاومتر است.
۳. آیا اورینگ دوبل بهتر از اورینگ تک است؟
بله.
توضیح بیشتر: امنیت آببندی بسیار بیشتری فراهم میکند.
۴. آیا همه اتصالات پرسی با همه فکها سازگارند؟
خیر.
توضیح بیشتر: باید نوع اتصال با نوع فک پرس هماهنگ باشد.
۵. بهترین برند اتصال پرسی کدام است؟
برندهای دارای استاندارد بینالمللی.
توضیح بیشتر: کیفیت برند مهمتر از نام آن است.
۶. اتصالات پرسی تقلبی را چطور تشخیص دهیم؟
به وزن، کیفیت بدنه و حک استاندارد روی محصول توجه کنید.
توضیح بیشتر: محصولات اصلی بستهبندی باکیفیت دارند.
۷. آیا اتصال پرسی برای سیستم گرمایشی مناسب است؟
بله، اگر از نوع استاندارد استفاده شود.
توضیح بیشتر: اورینگ EPDM و اسلیو استیل گزینه ایدهآل هستند.
لا تعليق